Met behulp van een Regio Deal-subsidie hebben Logistics Community Brabant, het Rode Kruis en Next bv, de voorbije 3 jaar onderzoek gedaan naar de economische haalbaarheid van een medicatie retourencentrum. Ondanks de grote publieke interesse en bijdrage van diverse organisaties, is de business case niet rond; Europese wet- en regelgeving staat heruitgifte van medicatie niet toe. Op 28 november organiseerde LCB een afsluitende bijeenkomst met de betrokken stakeholders. De deelnemers – velen uit de zorgsector - keken terug op behaalde succesen. Piet Berkers en Jan Akkermans (LCB Zorglogistiek) presenteerden daarbij de 5-jarige tijdlijn van activiteiten die in 2018 zijn gestart. Inleverpunten bij Jumbo-supermarkten, awareness campagne Rik Retour, LCB-zorgplein, schenkingen aan Suriname, Sierra Leone en Venezuela, een motie in de Tweede Kamer en een pilot met zorgverzekeraar a.s.r. droegen bij aan deze successen. Een keerzijde kende de successenmedaille ook; heruitgifte van geneesmiddelen is in Nederland nog niet toegestaan.
De opzet van een retourencentrum wat LCB heeft uitgevoerd binnen de Regio Deal was succesvol maar kan met deze wetgeving niet sluitend gemaakt worden. LCB berekende in haar onderzoek dat er zo’n 25% aan medicatie en verpleeg- en verzorigingsartikelen wordt verspild in de extramurale én intramurale zorg. Gemiddeld is zo’n 80% (intramuraal) daarvan geschikt voor heruitgifte. Op jaarbasis zo’n 2,2 miljard Euro! In het licht van dit enorme bedrag is het een vreemde gang van zaken dat de overheid geen initiatief neemt om ruimte te zoeken binnen de huidige wetgeving.
Landelijke initiatievenOok in de zorg leeft het onderwerp en vanuit intrinsieke motivatie zijn al veel acties opgezet om o.a. te reduceren, hergebruiken en recyclen. In de beweging ‘Groene farmacie gaat door’ hebben zorgprofessionals zich verenigd. Toine Egberts (Universitair Medisch Centrum Utrecht): “We breiden onze beweging continue uit met nieuwe geintereseerden. Ook vanuit de overheid en zorgverzekeringen is er belangstelling. Onze uitdaging voor de komende jaren richt zich op de juiste balans tussen duurzaamheid versus effectiviteit, veiligheid, kosten en kwaliteit.”
Ook in verschillende Green Deals zijn afspraken tot verduurzaming vastgelegd. “In de Grean Deal 3.0 zijn nieuwe concrete doelstellingen opgenomen, maar successen beginnen eenvoudig bij je eigen organisatie.”, zegt Hayke Veldman (bestuurlijk aanjager Green Deal Duurzame Zorg) “Zorg voor goede communicatie en deel je successen met anderen. Maar ga ook samenwerken; niemand kan het alleen. Alleen dan kun je uiteindelijk grote stappen maken.”
PaneldiscussieTijdens de afsluitende bijeenkomst was er ook ruimte voor discussie. Henk Dillingh (I&M Rijkswaterstaat), Peter de Braal (Zorgverzekeraars Nederland), Toine Egberts en Piet Berkers reageerden op diverse stellingen die met de zaal werden gedeeld. ‘Heruitgifte moet verplicht gesteld worden’ en ‘regionale samenwerking van zorginstellingen is noodzakelijk om de sector betaalbaar te houden’ vind het meerendeel van het publiek. Op de vraag of de farmaceutigsche industrie een negatieve invloed heeft op duurzaamheidsactiviteiten, waren de meningen verdeeld. Henk Dillingh: “Er zijn goede initiatieven in de industrie maar verantwoordelijkheden in het productieproces wordt vaak vergeten. Peter de Braal reageert op de stelling of de huidige structuur een remmende factor is op reductie van verspilling: “Ons huidige systeem is een wir war van organisaties en daarmee te ingewikkeld om goed aan te sturen”.
VervolgstappenLeo Kemps, directeur LCB, sloot de middag af. “We kunnen zeggen dat dit Regio Deal-project ten dele is gelukt. De awareness is toegenomen; het percentage ingeleverde medicatie is toegenomen. Helaas staat wet- en regelgeving de start van een medicatie retourencentrum in de weg en hebben we op dat punt een niet-sluitende business case. Onbegrijpelijk! Zeker tegen het licht van het huidige economische klimaat in Nederland. Je kunt simpelweg niet ‘tegen’ heruitgifte zijn. We gaan nu verkennen hoe we in de toekomst met dit onderwerp verder kunnen gaan. Daarbij hebben wij alle zorgprofessionals nodig om de vervolgstappen te zetten!”
SubsidieHet project ‘Retouren Medicatie’ is van start gegaan op 1 januari 2021 en wordt formeel afgesloten op 31 december 2023. Het project is mogelijk gemaakt door een bijdrage uit de Regio Deal Midden West-Brabant Makes & Moves. Aan dit project werkten Rode Kruis, Next bv en Breda University of Applied Sciences mee.
